Ngày 05/11/2021, Đảng uỷ - UBND - UB MTTQ phường Đại Kim cùng dòng họ Nguyễn làng Kim Lũ long trọng tổ chức Lễ đón nhận bằng xếp hạng di tích quốc gia Lăng mộ và đền thờ Nguyễn Công Thái. Đến dự buổi lễ trao tặng, có ông Nguyễn Đình Thành - Cục phó Cục Di sản, Bộ Văn hoá Thể thao và du lịch; đại diện Sở Văn hoá Thể thao Hà Nội, Phòng Văn hoá thông tin quận Hoàng Mai, Lãnh đạo Đảng uỷ - UBND-UBMMTQ phường và đại diện các chi họ Nguyễn làng Kim Lũ
Thay mặt lãnh đạo phường, bà Nguyễn Thị Thái đã giới thiệu tóm tắt về lịch sử di tích và đọc Quyết định số 1900/QĐ-BVHTTDL ngày 29/6/2021 về việc xếp hạng Di tích quốc gia đối với Di tích lịch sử Lăng mộ và đền thờ Nguyễn Công Thái, phường Đại Kim, quận Hoàng Mai, TP Hà Nội.
Ông Nguyễn Đình Thành - Cục phó Cục Di sản, Bộ Văn hoá Thể thao và du lịch đã trao tặng Bằng công nhận xếp hạng di tích quốc gia Lăng mộ và đền thờ Nguyễn Công Thái cho phường Đại Kim và đại diện dòng họ.
Di tích lịch sử Lăng mộ và đền thờ Nguyễn Công Thái, phường Đại Kim, quận Hoàng Mai, TP Hà Nội vừa được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch xếp hạng Di tích Quốc gia. Đền thờ ông "Nguyễn tướng công từ" hiện nay chính là ngôi nhà cổ do chúa Trịnh Sâm tặng thầy ở quê nhà.
Nguyễn Công Thái (1684-1758) người làng Kim Lũ tên nôm là làng Lủ, nay thuộc phường Đại Kim, quận Hoàng Mai, Hà Nội. Ông là thầy dạy của chúa Trịnh Sâm và là người có công đưa Trịnh Doanh lên ngôi chúa. Không chỉ trải nhiều chức quan, làm Tế tửu Quốc tử giám, ông còn là ngoại giao giành lại lãnh thổ đất nước rơi vào tay nhà Thanh.
Nguyễn Công Thái làm quan 40 năm, tận tụy phục vụ 4 đời vua Lê chúa Trịnh. Dù trong triều hay ngoài nội, ở đâu ông cũng hoàn thành chức phận, lập nhiều chính tích được dân mến chúa yêu. Làm quan đầu triều, sau đó Nguyễn Công Thái một mực xin về hưu. Ông về Kim Lũ sống cùng dân thôn vui cuộc dời bình dị. Đất lộc điền 100 mẫu vua ban, ông cho con cháu và dân làng cày cấy.
Ngôi từ đường “Nguyễn tướng công từ” khá đặc biệt, gồm 3 gian, 2 dĩ. Cột, đố vách, dui, đều được bằng gỗ lim. Nguyên liệu chính làm vách là rơm ngâm vôi và đất, cát. Từ năm 1789, ngôi nhà được dòng họ Nguyễn lập làm từ đường. Gian giữa thờ Tể tướng Nguyễn Công Thái, gian bên phải thờ dòng trưởng và gian trái thờ ngoại tổ. Cùng với hai bức hoành phi, trong ngôi nhà cổ còn một tấm bia đá do người con thứ 7 của tể tướng là Nguyễn Huy Tú - Đốc đồng Bình chương sự Lạng Sơn tạc vào đời vua Lê Chiêu Thống năm thứ 3 (1789). Trước cửa ngôi nhà cổ 3 gian có phương đình. Đó là phương đình làm thời Nguyễn do Tiến sĩ Nguyễn Trọng Hợp. người cháu đời thứ 4 xây dựng.
Với kiến trúc và ý nghĩa đặc biệt, Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch đã ra Quyết định số 1900/QĐ-BVHTTDL ngày 29/6/2021 về việc xếp hạng Di tích quốc gia đối với Di tích lịch sử Lăng mộ và đền thờ Nguyễn Công Thái, phường Đại Kim, quận Hoàng Mai, TP Hà Nội.
